اگر ازدواج از منظر قانوني و شرعي به درستي واقع شود، به دنبال خود حقوق و تکاليفي را براي زوج ها ايجاد مي‌کند. يکي از آثار نِکاح از نظر قانون، ايجاد رابطه زوجيت است. مقصود از اين رابطه نيز مفهوم عامي است که همه روابط شخصي (غير مالي) و مالي زوج ها را دربرمي‌گيرد و صرفا شامل روابط شويي نمي‌شود. همه ما ميدانيم که اخلاقيات نقش مهمي در پايداري زندگي مشترک دارد. يکي از ابعادِ اخلاق در خانواده، تمکين و اطاعت است.
در عرف، تمکين عبارت است از اطاعت خانم از خواسته‌هاي همسرش. البته اين معناي عرفي از معناي لغوي و اصطلاحي هم دور نمانده است. زيرا مفهوم لُغوي تمکين، تن دادن است.
معناي اصطلاحي اين واژه در علم حقوق داراي دو معنااست:
عبارت است از خوش رفتاري يا حُسن معاشرتِ زن با شوهرش و اطاعت از خواسته‌هاي مشروع و قانوني همسر، همچنين رعايت نظافت و آراستن خود براي همسر به گونه‌اي که مغاير با زمان و مکان و موقعيت و شأن خانوادگي آنان نباشد. لازم به ذکر است که تمکين دو طرفه است و مرد نيز به عنوان همسر، بايد نسبت به خواسته‌هاي مشروع زن، پاسخ مثبت بدهد.
به عبارت ديگر تمکين به معناي عام، يعني زن وظايف خود را نسبت به همسرش انجام دهد و از او در حدود قانون و عرف اطاعت کند و رياست شوهر را در خانواده پذيرا باشد. بنابراين اگر آقايي از همسرش توقعات نامشروع يا نامتعارفي داشته باشد، خانم مکلف به اطاعت از او نيست. به عنوان مثال اگر آقا از همسرش بخواهد که تمام اموالش را به نام او بزند و خانم رضايت کامل به اين کار نداشته باشد، اين توقع متعارف تلقي نمي‌شود.
در مورد رفت و آمد زن نيز لازم به ذکر است که اگر مرد، بر خلاف عرف، از خروج همسر خود از منزل و بازديد خانواده و بستگان و دوستانش جلوگيري کند، رفتارش سوء معاشرت ( بدرفتاري) تلقي مي‌شود.
منظور از اين نوع تمکين رابطه خاص زوجيت و روابط شويي است. آنچه در عرف از واژه تمکين فهميده مي‌شود، بيشتر در قالب اين نوع است.
براي درک بهتر مفهومِ تمکين بايستي به مفهوم نُشوز که در مقابلِ تمکين مطرح مي‌شود، بپردازيم. عدم تمکين يا نشوز عبارت است از نافرماني يکي از زوج ها؛ بنابراين نشوز نمي‌تواند صرفا مختص زن باشد. نافرماني مرد و عدم ايفاي وظايف زندگي مشترک، نشوز نام دارد. ولي متاسفانه در عرف و حقوق امروز، کلمه نشوز را بيشتر در مورد زن به کار برده‌اند.
نُشوزِ مرد مي‌تواند در قالب‌هاي گوناگون صورت گيرد. مثلا مردي که نفقه همسرش را نمي‌پردازد يا با همسر و فرزندان خود بداخلاقي مي‌کند، ناشز (نافرمان) است.
براي مطالعهي بيشتر به نکات حقوقي ملکي، دانستني هاي حقوقي ملکي مجله دلتا مراجعه کنيد.
عدم تمکين
درباره این سایت